Περιγραφή

Η θεολογία ως πνευματική κατάσταση στον όσιο Σωφρόνιο τον Αθωνίτη

Την πορεία των τριών σταδίων ο Γέροντας πολλές φορές περιληπτικά την ονομάζει «μυστήριο των οδών της σωτηρίας». Στο τέρμα αυτής της πορείας, η πείρα των επισκέψεων της χάριτος και η «παιδεία» της θεοεγκαταλείψεως αποκτούν μορφή δογματικής συνειδήσεως: «Αύτη είναι η υφ᾽ ημών κληθείσα δογματική συνείδησις, η βαθεία ζωή του πνεύματος, και ουχί η αφηρημένη γνώσις». Παρατηρείται επομένως μια στενή συνάφεια μεταξύ κενώσεως και εμπειρικής θεολογίας, αφού το πλήρωμα της θεογνωσίας, που συνεπάγεται και τη θέωση του ανθρώπου, δίδεται κατά το μέτρο της θεοεγκαταλείψεως που προηγήθηκε.