752 (ΘΥΜΟΣ/ ΠΡΑΟΤΗΣ/ ΤΡΙΜΕΡΗΣ ΨΥΧΗ) Η ψυχή του ανθρώπου είναι τριμερής.
Αποτελείται από το λογιστικό, το θυμικό και το επιθυμητικό της μέρος. Και το μεν λογιστικό, είναι αυτό που έχει την λογιστική δύναμη με την οποία σκεπτόμαστε, προσευχόμαστε, συντάσσουμε λόγους, μιλούμε… Κύριο δε μέρος του λογιστικού είναι ο νους. Το θυμικό μέρος, είναι αυτό που μας δίνει την δύναμη να εναντιωνόμαστε στο κακό, την αμαρτία, τον διάβολο… Είναι αυτό που μας δίνει το καλό πείσμα στον πνευματικό αγώνα, την εναντίωση κατά των παθών, της αμαρτίας και του διαβόλου και την αγωνιστικότητα και το πνευματικό σφρίγος για την απόκτηση των θεοποιητικών αρετών… Τέλος, το επιθυμητικό μέρος της ψυχής, είναι η δύναμη που μας ενεφύτευσε ο Θεός, για να επιθυμούμε και ποθούμε την αρετή, την βασιλεία των ουρανών, το καλό και την αγάπη μας προς τον Θεό, καθώς και τον πόθο για την ένωσή μας με Αυτόν… Δυστυχώς όμως, και ως μη όφειλε, μετά την πτώση του ανθρωπίνου γένους και την έξωσή του από τον Παράδεισο, ακόμα και μετά το βάπτισμά μας (που αποτελεί τον δεύτερο Παράδεισο) διαστρέψαμε τις δυνάμεις αυτές της τριμερούς ψυχής… Και έρχομαι σε αυτό που ακριβώς θέλω να θίξω τώρα: Δυστυχώς, το θυμικό μέρος της ψυχής μας, το λειτουργούμε έξω από τις σωστές προδιαγραφές του… Και, αντί να το στρέφουμε, όπως είπα και πιο πάνω, ενάντια στο κακό, την αμαρτία και τον διάβολο, εμείς, στρέφουμε τον θυμό εναντίον των συνανθρώπων μας· στην ουσία εναντίον του ίδιου του εαυτού μας… Αγαπητοί, πρέπει πολύ να προσέξουμε το σημείο αυτό. Η διαστροφή του θυμού, μας κάνει πολύ κακό… Αυτού του είδους ο θυμός, όπου τον στρέφουμε εναντίον των συνανθρώπων μας, ή ακόμα, και όταν εμείς οι ίδιοι από μόνοι μας θυμώνουμε, οργιζόμαστε και ταρασσόμαστε (όταν π.χ. κάτι δεν πάει καλά) είναι ψυχοφθόρο και κατά πολύ επιζήμιο! Στην Αγία Γραφή (συγκεκριμένα στην Παλαιά Διαθήκη), μας λέγει ο Κύριος:
“Eπί τίνα επιβλέψω, αλλ ‘ ή επί τον ταπεινόν και ησύχιον και τρέμοντα τους λόγους μου;” (Ησαΐου 66, 2). Ο Θεός δηλ. επιβλέπει και ρίχνει ευμενές το βλέμμα Του, προς τον πράο και ησύχιο άνθρωπο… Απόφευγε, λοιπόν, αδελφέ μου, όσο μπορείς, τον θυμό, ο οποίος εις τίποτε δεν μας βοηθά· αντίθετα, μας δυσκολεύει και μας κάνει πολύ ζημιά… Ενώ, η πραότητα είναι μεγάλη αρετή, η οποία βεβαίως, προϋποθέτει ταπείνωση.
“Μακάριοι οι πραείς, ότι αυτοί κληρονομήσουσι την γην”, μας συμβουλεύει και προτρέπει ο Χριστός μας. Οι πράοι, λέγει, θα κληρονομήσουν την “γη”, δηλαδή την βασιλεία των Ουρανών, τόσο στην μέλλουσα ζωή, όσο και στην παρούσα (την βασιλεία δηλ. του Θεού που είναι μέσα μας, στην γη της καρδίας μας…) Γι’ αυτό, προσπάθησε, όσο μπορείς, αδελφέ μου, να είσαι πράος και ειρηνικός… Ακόμα και με τους εχθρούς σου και με αυτούς που σου συμπεριφέρονται όχι με καλό τρόπο!
Μην εξομοιώνεσαι με αυτούς· αντίθετα, με την πραότητά σου, θα τους πείσεις (αν έχουν την καλή διάθεση) και θα τους νικήσεις! Εάν, λοιπόν, εσύ σε όλες τις περιστάσεις που σου παρουσιάζονται, επιδεικνύεις πραότητα και ειρήνη, μεγάλη θα είναι και η ωφέλεια που θα βρεις από την στάση σου αυτή…
Δοκίμασέ το και θα δεις… Σου το εύχομαι!